Arbeidstijdenwet: bescherming tegen overwerken

Ben je een workaholic? Dan zou je voor jezelf moeten beginnen. Want wie onder een baas werkt, heeft te maken met de Arbowet. Een onderdeel daarvan is de Arbeidstijdenwet. Deze regelt hoe lang werknemers mogen werken en wanneer zij recht op pauze hebben. In de Arbeidstijdenwet is speciale aandacht voor nachtdiensten en het werken in ploegendienst. 

Dagdienst
De belangrijkste regels voor dagdiensten zijn dat meerderjarige personen niet meer dan 12 uur per dienst en maximaal 60 uur per week mogen werken. Hier hoort een rustperiode van minimaal 11 uur per etmaal bij. Collectieve regelingen zoals de CAO kunnen lichtelijk van deze regels afwijken.

Nachtdienst
’s Nachts werken is extra belastend voor werknemers. Daarom gelden er aanvullende regels voor wie nachtdiensten draait. De belangrijkste hiervan zijn de volgende: 

•    Een nachtdienst mag maximaal 10 uur duren.
•    5 maal per twee weken of 22 maal per jaar mag de nachtdienst tot 12 uur worden uitgebreid, zolang hier maar een rustperiode van 12 uur op volgt.
•    In een periode van 16 weken mag de gemiddelde werktijd bij 16 nachtdiensten of méér niet meer dan 40 uur per week bedragen.
•    Als een nachtdienst na 2:00 uur eindigt moet de werknemer minimaal 14 uur rust krijgen. Eenmaal per week mag de werkgever deze rust tot 8 uur ingekorten.
•    Na 3 of meer opeenvolgende nachtdiensten schrijft de Arbeidstijdenwet minimaal 46 uur rust voor.
•    Per 16 weken mag een werknemer niet meer dan 36 maal na 2:00 uur eindigen. 
•    Werknemers mogen maximaal 7 nachtdiensten achter elkaar draaien als de nachtdiensten deel uitmaken van een reeks diensten. Bij een collectieve regeling mogen dit er maximaal 8 zijn.

Ploegendienst
Werken in onregelmatige diensten is zwaar voor lichaam en geest. Daarom moeten werkgevers zich bij het indelen van de roosters houden aan de Arbeidstijdenwet. De regels die voor ploegendiensten gelden zijn:

•    Werknemers van 18+ jaar oud mogen niet langer dan 12 uur per dienst werken.
•    In een willekeurige week mogen medewerkers niet meer dan 60 uur werken.
•    Het gemiddelde aantal werkuren over de afgelopen 16 weken mag niet hoger dan 48 zijn.
•    De totale werktijd per nacht in een drieploegenrooster mag niet langer dan 10 uur zijn. 
•    Bij een drieploegendienst met meer dan 16 nachtdiensten in 16 weken is de maximale arbeidstijd 40 uur per week. 
•    Een werknemer mag in een periode van 16 weken maximaal 36 nachtdiensten draaien, zolang de maximale arbeidstijd van 40 uur per week maar in acht wordt genomen. 

Er zijn kleine uitzonderingen op deze regels, die rekening houden met het uitvallen van collega’s. Deze vind je op het SZW Arboportaal. Wat ook kan: onze experts om voorbeelden en uitleg van deze regels vragen.

Commentaar en vragen
Heb jij vragen over de Arbeidstijdenwet? Wil je een anecdote delen? Wij en de lezers van dit artikel horen graag van je. Laat hieronder je commentaar achter of ga in discussie met eerdere bezoekers. Zo leren we van elkaar!